FOTO VAN WELEER
Diabetes bestreden
Sinds 1901 wordt er jaarlijks een Nobelprijs uitgereikt voor Fysiologie en Geneeskunde. Fysiologie is, kort gezegd, de studie van het geheel van de processen en functies van het menselijk lichaam. In 1901 waren er wat dat betreft nog een hoop zaken te ontdekken en te begrijpen. De eerste Nobelprijs ging dan ook naar de Duitse medicus Emil von Behring voor de uitvinding van een serum tegen tetanus en difterie. Het leverde hem tevens een adellijke titel op. Onderzoek naar de oorzaak van malaria leverden in 1902 de Schotse arts Ronald Ross en in 1907 de Franse medicus Charles Laveran de prijs op. Ook Ivan Petrovitsj Pavlov, die van de Pavlov-reactie, won hem. De uitvinder van de snaargalvanometer, waarmee praktisch bruikbare elektrocardiogrammen (ECG) gemaakt konden worden, de arts Willem Einthoven, won als eerste Nederlander deze Nobelprijs. Christiaan Eijkman won hem in 1927 met de ontdekking hoe beriberi ontstond en dat was de basis voor de ontdekking van vitamines.
In 1923 won Frederick Banting de Nobelprijs voor Fysiologie en Geneeskunde. Eigenlijk was hij als arts mislukt. Zijn praktijk in het Canadese London liep voor geen meter. Zijn eerste maand verdiende hij vier dollar. Het eerste recept dat hij uitschreef was voor alcohol, dat destijds alleen op recept verkrijgbaar was, voor een alcoholist. Het ga hem het gevoel een zeer hoog opgeleide barman te zijn. Wel had hij in de 1e Wereldoorlog in het leger gediend en diverse medailles gekregen voor zijn optreden. Ondanks een ernstige verwonding aan zijn onderarm tijdens de Slag bij Cambrai zette hij zijn werk voort, waarvoor hij later het ‘Military Cross’ ontving. Na een jaar als arts in het kinderziekenhuis in Toronto ging hij aan verschillende universiteiten werken en deed intussen onderzoek.
In die tijd was diabetes nog een doodvonnis, vooral bij diabetes type I. Het lichaam at zichzelf op en de zieken overleden steevast op jonge leeftijd. Wie op latere leeftijd diabetes kreeg, type II, kon meestal door een strenge aanpassing van het leefpatroon de ziekte onder de duim houden. Het was al bekend dat de alvleesklier daar mee te maken had, maar hoe en wat precies, was niet duidelijk. Naar aanleiding van een artikel van een patholoog kreeg hij een idee, om de dubbele functie van de alvleesklier tot eentje te beperken. Dat werd op honden uitgeprobeerd, die echter de een na de ander overleden aan infecties die na de operatie optraden. De professor van de universiteit had hem voor de zomer een oud laboratorium ter beschikking gesteld, dat echter nauwelijks schoon te houden was.
Ondanks diverse tegenslagen lukte het Banting om samen met zijn assistent Charles Best na veel proeven de gezochte insuline te produceren. Dat werd op de 14-jarige Leonard Thompson uitgeprobeerd, die uitgemergeld door zijn diabetes op sterven na dood was. De injecties werkten, al kreeg hij last van bijwerkingen en een allergische reactie. Biochemicus James Collip wist de stof te zuiveren en de behandeling slaagde. Thompson zou op27-jarige leeftijd aan een longontsteking overlijden. Banting moest tot zijn verdriet zijn Nobelprijs met de professor delen, die eigenlijk part noch deel aan het onderzoek had gehad. Daarom besloot hij zijn deel van het prijzengeld met zijn assistent Charles Best te delen en daarnaast een privékliniek voor diabetespatiënten te openen. In 1941 overleed hij als majoor en liaisonofficier tussen Canada en Groot-Brittannië toen zijn vliegtuig na het opstijgen neerstortte. Dankzij zijn onderzoek kunnen miljoenen diabetici nu een redelijk normaal leven leiden.
Reacties
Een reactie posten