SPOTPRENT VAN WELEER: HET EINDE VAN HET OTTOMAANSE RIJK, of hoe de Sint uiteindelijk uit Spanje kwam.

SPOTPRENT VAN WELEER: HET EINDE VAN HET OTTOMAANSE RIJK, of hoe de Sint uiteindelijk uit Spanje kwam. 

Sinterklaas komt uit Myra en dat ligt in Turkije. Mis. Toen de latere Sint leefde, was het gebied waar hij woonde onderdeel van het Oost-Romeinse Rijk en kwam hij uit wat toen Lycië heette. Patara is een bekende stad in Lycië en het is bekend om de monumentale rotsgraven bij Kaunos, die doen denken aan de stad Petra in Jordanië. Turkije bestaat als staat pas sinds 1923. Tussen de Romeinse tijd, ook wel Byzantium geheten, en de zelfstandigheid ligt een periode die het Ottomaanse Rijk wordt genoemd.
Op de vlucht voor de invallen van Mongolen in de 10e eeuw trokken Turkse nomadenvolkeren uit Centraal-Azië naar het westen. Onderweg bekeerden zij zich tot de Islam en kwamen in Byzantium terecht. Daar ging natuurlijk wel wat tijd overheen en veel vechten en veldslagen. Het Byzantijnse Rijk verzwakte en de verschillende prinsdommen in Anatolië verenigden zich tot één rijk onder Osman Gazi, vandaar de naam ‘Osmaanse’ of ‘Ottomaanse Rijk’. Dat rijk breidde zich onder zijn erfgenamen gestaag uit over de noordelijke kust van Afrika, het Midden-Oosten, de Balkan, Hongarije en belegerde Wenen.
Dat beleg mislukte uiteindelijk door het gezamenlijke optreden van de legers van Lotharingen en Polen. Het was een belangrijke overwinning, omdat Wenen de pauselijke hoofdstad was op dat moment en men zei dat ‘de islam staat aan de poort van Europa’. Dat wij er de croissant, als verbeelding van de halve maan, aan hebben overgehouden, is een fabeltje. Wel wordt de gewoonte muziekgroepen te laten spelen om de troepen aan te moedigen overgenomen, na de vondst van met name trommels en pauken in het vijandelijke kamp.

Daarmee is het hoogtepunt van het Ottomaanse Rijk voorbij en worden diverse gebieden door het opkomende kolonialisme door Europese landen overgenomen. Eind 19e eeuw wordt er al een poging gedaan het overgebleven deel te verdelen onder elkaar, dat zien wij op bijgaande spotprent uit het Britse satirische tijdschrift ‘Punch’. Onder leiding van de Engelse leeuw willen Oostenrijk, Frankrijk, Italië, Duitsland en Rusland Turkije opdelen, maar Turkije heeft zich op tijd uit de voeten gemaakt. 

Het verdelen van de resten van het Ottomaanse Rijk lukt pas na de Eerste Wereldoorlog, waarbij het land aan de zijde van de Duitsers heeft gevochten en dus tot de verliezers behoort. Het Verdrag van Sèvres, waarin dat gebeurt, wordt niet geaccepteerd en er volgt een opstand tegen de bezettende Engelsen, Fransen en Grieken, deze Onafhankelijkheidsoorlog wordt gewonnen en in 1923 wordt de Turkse staat opgericht, met Kemal Atatürk als eerste president. Die richt de staat seculier in, met de ogen op het westen gericht. De moderne Turkse staat richt zich op Europa en treedt in 1952 toe tot de NAVO. Een belangrijke bondgenoot, omdat Turkije het grootste leger van alle lidstaten heeft en grenst aan de Sovjet-Unie.
Toetreding tot de EEG en later de EU blijft echter uit. In de jaren ’70 en ’80 onder meer door conflicten met Griekenland en intern geweld tussen links en rechts. Divers militair ingrijpen vertragen de zaak nog meer. In 1983 worden vrijheid van meningsuiting en pers in de nieuwe Grondwet ingeperkt, een Grondwet die breekpunt blijft en sinds 2000 onder invloed van de AKP van Tayip Erdogan steeds verder wordt ingeperkt. 

En de Sint? Die ‘verhuist’ naar Spanje. Wanneer Islamitische troepen Myra naderen wordt zijn gebeente in 1087 naar Bari in oostelijk Italië verplaatst, dat gebied komt lange tijd in Spaanse handen. En zo komt de Sint uit ‘Spanje’…