Sinds 28 mei 1932 bestaat de Zuiderzee niet meer. Die dag werd het laatste gat in de dijk gesloten die de Afsluitdijk zou gaan vormen. Maar daar was het werk natuurlijk niet gedaan. Al kon men nu voor het eerst van Noord-Holland naar Friesland lopen. Iets dat als eerste door Grietje Bosker werd gedaan, onder het oog van verschillende hoogwaardigheidsbekleders, trok zij de rokken op en stapte door de vers gestorte klei naar de overkant.
Plannen voor een dergelijke afsluiting waren er al sinds de 17e eeuw, maar de techniek was nog niet ver genoeg om de plannen te realiseren. Pas in 1891 tekende de jonge ingenieur Lely levensvatbare plannen voor een Afsluitdijk. Niet dat daarmee alle hindernissen waren genomen. Lely moest eerst minister worden om het project op de agenda te krijgen van de regering. Die besloten in 1913 om de hele boel op de lange baan te schuiven. Dat kwam hen duur te staan toen er door een stormvloed in 1916 grote delen van Noord-Holland, Utrecht, Gelderland en Overijssel overstroomden. Er vielen tientallen doden en duizenden mensen raakten dakloos. Ook was er meer landbouwareaal nodig omdat tijdens de 1e Wereldoorlog veel mensen honger leden.
Uiteraard was niet iedereen blij met de afsluiting van de Zuiderzee, De vissersgemeenschappen aan de Zuiderzeekust krijgen het moeilijk en moeten uitwijken of ander emplooi zoeken. Er kan niet langer op ansjovis of garnalen gevist worden nu het zoute water langzamerhand vervangen wordt door zoetwater. Desondanks heeft de Afsluitdijk zijn waarde bewezen als waterkering. Geen van de IJsselmeerpolders had aangelegd kunnen worden zonder de afsluiting.
Op 23 januari 1933, nu 101 jaar geleden, wordt de dijk opengesteld voor autoverkeer. Wie erover wil, moet nog wel tol betalen. Pas op 23 september van dat jaar wordt de dijk voor al het verkeer opengesteld. Sindsdien is hij intensief gebruikt door auto’s en vrachtwagens, maar ook door fietsers en bromfietsers. Om de dijk ‘up to date’ te houden is er de laatste jaren hard gewerkt om de dijk ook voor stormen die maar eens in de 10.000 jaar voorkomen bestendig te maken. Dat heeft veel hinder veroorzaakt voor al het verkeer. Ook worden de sluizen aangepakt en de gemalen vernieuwd, die steeds meer water kwijt moeten uit het IJsselmeer in de richting van de Waddenzee, die ook steeds hoger wordt.
Dijken die verhoogd worden, moeten daardoor ook breder worden. Voor de Afsluitdijk is dat een brug te ver. Om te voorkomen dat over de dijk slaande golven aan de andere kant het zand dat de toplaag vormt weg zouden spoelen, wordt er een nieuwe toplaag van cementblokken gelegd, die niet weggespoeld kunnen worden. Daar wordt dan weer een nieuwe aardlaag met een tapijt van gras overheen gelegd. Op het punt waar in 1932 de dijk werd gesloten, staat het Vlietermonument, met een uitkijktoren en een restaurant. Dat heeft ook te lijden gehad van het zeeklimaat; dat scheuren in het beton en verroeste kozijnen heeft veroorzaakt. Ontworpen door architect Willem Dudok heeft het gebouw monumentale kwaliteiten. Dat wordt dus ook aangepakt en volledig gerestaureerd en gemoderniseerd, zodat iedereen er in de toekomst weer van een welverdiend kopje koffie kan genieten, net als van het fenomenale uitzicht!
Reacties
Een reactie posten