Het is u misschen niet opgevallen, maar sinds 2007 bestaat de 8-ure werkdag niet meer. Een werkgever mag nu verlangen dat u 12 uur per dag werkt en daarbij 60 uur per week. Door de mondialisering, met een anglicisme ook wel ‘globalisering’ geheten, wordt ons de 24-uurs economie opgedrongen. Met een werkdag van 12 uur kan Europa de concurrentie met Amerika en China aan. De lobby hiervoor in Brussel van de werkgevers heeft het gewonnen van de vakbeweging. Die is, onder meer door de gestegen aantallen zzp’ers, de laatste jaren een stuk minder invloedrijk geworden.
Dat er überhaupt een 8-urige werkdag tot stand kwam heeft veel strijd gekost en had het Kinderwetje van Van Houten als basis. Deze wet uit 1874 verbood kinderarbeid onder de twaalf jaar in fabrieken en werkplaatsen. Bernardus Heldt, die zelf op 11-jarige leeftijd begonnen was met werken, zette zich daar gedurende jaren voor in en werd niet alleen voorzitter van de eerste vakcentrale in ons land, het Algemeen Nederlandsch Werklieden Verbond, maar was ook de eerste arbeider in de Tweede Kamer, waar hij in 1885 zijn intrede deed. Vanaf 1889 bijgestaan door Ferdinand Domela Nieuwenhuis die onder andere met zijn ‘De normale arbeidsdag’ vurig pleitte voor een wettelijke achturendag.
Velen werden de ogen geopend door de eerste parlementaire enquête in 1886 naar de zware, onveilige en ongezonde werkomstandigheden in bakkerijen, in de Twentse textiel, bij de aardewerkfabriek van Regout in Maastricht, stoffige en bedompte meubelmakerwerkplaatsen en groeide de weerzin en ontzetting over de uitbuiting van kinderen en de extreem lange werkdagen van volwassenen in de begindagen van de industriële ontwikkeling. Ook kwamen veel misstanden aan het licht over werkende kinderen van 12 tot 16 die soms van 6 uur ’s ochtends tot 12 uur ’s nachts moeten werken. Dat leidde tot een nieuwe wet in 1889, waardoor kinderen nog maar 58 uur per week mogen werken…
Na 1890 wordt er wereldwijd op 1 mei voor de achturendag gedemonstreerd. Mede door inzet van Henriëtte Roland Holst, Aletta Jacobs en sociale voormannen uit de protestants-christelijke en rooms-katholieke kring zoals A.S. Talma en P.J.M. Aalberse wordt op 11 juli 1919 de Arbeidswet door een grote meerderheid in de Tweede Kamer aangenomen. Aalberse had al in 1909 een wetsvoorstel gedaan, dat pas nu werd behandeld. Daar zal de onrust in de wereld na de 1e Wereldoorlog mede debet aan zijn.
Nu wordt daar weer aan geknibbeld vanwege de 24-uurs economie en flexibilisering van arbeidstijden, waardoor wellicht oude tijden herleven en een nieuwe strijd om de tijd nodig wordt.
Op deze prent van L.J. Jordaan smeekt een kapitalistische tijger minister Aalberse om zijn boeien, de 8-urendag en jeugdbescherming, te verwijderen. De minister heeft de sleutel in zijn zak…
Reacties
Een reactie posten