WOORD VAN DE WEEK: MISSCHIEN

Geen fotobeschrijving beschikbaar.
Vandaag het woord ‘misschien’, een bijwoord met de betekenis ‘mogelijk, wellicht’
In het middelnederlands ook geschreven als maschien, meschien, in “degone die meschien noch bi hars selues quatheiden uan desen hus sceden sullen” ‘degenen die mogelijk nog door hun eigen verdorvenheid uit dit huis weg zullen gaan’ luidde het in 1236; aldus het Vroeg Middel Nederlands Woordenboek, in 1240 ook geschreven als ‘maschin’; en als ‘misscien’ komen we het tegen in 1532.

Het is een verkorting van ‘het mach schien’, ‘het kan gebeuren’, dus met de presensstam (3e persoon enkelvoud) van mogen en het werkwoord ‘schien’, ‘gebeuren’, een vorm van het werkwoord geschieden. De medeklinkercluster -chsch- werd geassimileerd tot -ssch-; de klinker in de eerste lettergreep is onbeklemtoond en toonde daardoor variatie in de spelling: mas-, mes- en uiteindelijk mis-. De huidige vorm misschien werd pas in de 17e eeuw algemeen en de uitspraak met /mis-/ is een spellinguitspraak.
Etymoloog W. de Vries denkt in zijn publicatie uit 1915 aan invloed van misselijc, omdat in het ouder-nieuw nederlands. misselijk ook als ‘misschien’ gebruikt wordt.
Misschien is dat zo.

Reacties

Populaire posts van deze blog

Het bijzondere woord: Hartstocht!

Het afgelopen seizoen bespraken Louis en Sophie wekelijks een woord van weleer in hun uitzendingen. Je kunt ze hier nog eens nalezen.    In deze rubriek onderzoeken wij de herkomst van woorden in het Nederlands, oftewel de etymologie. Die zou vrijwel zeker niet bestaan in zijn huidige vorm zonder het werk van Cornelius Kiliaan, Cornelis van Kiel, die zijn Brabants dialect vergeleek met andere gewesten en talen in het 16 e -eeuwse Etymologicum Teutonicae Lingua, waarvan de 3 e editie in 1599 verscheen.     Het woord van deze week is HARTSTOCHT: een zelfstandig naamwoord dat wordt omschreven als ‘passie’. Een samenstelling van ‘hart’’ met ‘tocht’ in de zin van ‘trek’ of ‘begeerte’, zoals in het vroegnieuwnederlandse ‘een onkuise toghte des herten’.   Ontstaan uit het Latijnse passio , naast andere combinaties als ‘herts- treck ’’ dat wij bij genoemde Kiliaan terugvinden in 1599.     We zien het ook in het woord ‘tochtig’. Dat is niet alleen e...

Meer lezen

OUD & WIJS Herkenningszinnen Vandaag meende ik een nieuw Nederlands woord te hebben bedacht: ‘herkenningszin’. Het moest een vertaling zijn van het woord ‘ catchphrase ’, een woordje of zin, door een persoon in muziek, toneel, theater, film of televisie gebruikt als… nou ja, herkenningszin. De Googlevertaling van catchphrase bleek ‘slogan’ te zijn. Dat is om te beginnen niet echt Nederlands en dekt de lading niet, naar mijn mening. Een slogan is ook wat mensen roepen bij een demonstratie, zoals ‘M.E.! Weg ermee!’ of ‘Stop fossiele brandstof, NU!’. Dat zijn slogans. ‘ Hamsteréééén !’ is een beetje van allebei. Maar wie schetst mijn verbazing: herkenningszin was al bedacht! Al heeft het Van Dale nog niet gehaald, h et staat in allerlei wetenschappelijke verhandelingen en heeft ook met IT te maken. De eerste teleurstelling van...

Meer lezen

FOTO VAN WELEER 28 juni 1965 Beatrix verloofd met Claus von Amsberg

Het was een van de meest bekeken foto’s van 1965: het beeld waarop prinses Beatrix gearmd door de tuin van kasteel Drakesteyn liep met een onbekende man. Er werd een heuse klopjacht ingezet om achter de identiteit van de man te komen. De foto was gemaakt door freelance fotograaf John de Rooy, die met Haagse Post-verslaggever Eelke de Jong in de bosjes rond het kasteel had gelegen. Hij had al tweemaal afgedrukt, toen het jonge paar weer vanachter een boom tevoorschijn kwam. De Rooy drukte weer af, maar het geluid van de motordrive van de camera werd gehoord en haastig blies het paar de aftocht. Het duurt dagen voordat er duidelijk wordt wie er met de prinses in de tuin liep. Beatrix weigert zijn naam te noemen, de koningin is boos en verontwaardigd dat haar dochter niet met rust gelaten wordt, zeker bij zo’n belangrijke beslissing als wie haar echtgenoot zou kunnen worden. Ondanks aandringen bij de minister-president, KVP’er Jo Cals, door de hoofdredacteur van De Tele...

Meer lezen

Salon van Weleer

Zoeken in deze blog