SPOTPRENT VAN DE WEEK PAUL KRUGER IN EUROPA

 

In tegenstelling tot wat sommige boerenvoormannen in ons land roepen, is er nog geen burgeroorlog in het land, laat staan enige andere vorm van oorlog. In Zuid-Afrika waren er echte Boerenoorlogen, twee stuks, die jaren duurden en veel slachtoffers eisten. Afstammelingen van de Nederlandse kolonisten, de Voortrekkers, die de binnenlanden van Afrika waren ingetrokken in hun karakteristieke ossenwagens, of ‘ossewa’, kregen het aan de stok met Groot-Brittannië dat hun republiek wilde annexeren.

 

In 1852 werd de onafhankelijkheid van de Boeren die in het gebied ten noorden van de Vaalrivier leefden, Transvaal genoemd, op de Conventie van Zandrivier door de Britse regering erkend, mits de Boeren beloofden geen slavernij in te voeren en zich niet te bemoeien met de soevereiniteitszaken van het latere Oranje Vrijstaat. De latere president Paul Kruger was daarbij aanwezig als veldkornet. In 1877 besloot gouverneur Carnarvon (inderdaad, voorvader van de graaf die Tutanchamon in Egypte ontdekte) dat het tijd was om Transvaal te annexeren voor Groot-Brittanië, om de inwoners te ‘beschermen’ tegen de oorspronkelijke inwoners, die de Boeren juist een gevoelige nederlaag hadden toegebracht

De Transvaalse regering werd omgekocht, op Kruger na, op dat moment vice-president. Die trok naar Londen om vergeefs te pleiten tegen de annexatie. Het duurde bijna vier jaar voor Kruger in Transvaal voldoende steun had verworven om in verzet te gaan. In slechts 4 veldslagen werden de Britten verslagen. Dankzij hun rode uniformen waren zij een gemakkelijk mikpunt voor de niet geüniformeerde Boeren. Uiteindelijk werd een volledige soevereiniteit erkend.

In 1899 brak een tweede oorlog uit. Er gingen jarenlange spanningen aan vooraf, onder meer doordat de Boeren in de kuststreek de meerderheid vormden onder Brits gezag en er goud werd gevonden in Transvaal, wat veel ‘uitlanders’ aantrok, waardoor de Boeren in hun eigen republiek de minderheid dreigden te worden. In de oorlog die uitbrak grepen de Boeren naar guerrillatactieken, waar de Britten op antwoordden met een politiek van verschroeide aarde en Boeren in concentratiekampen opsloten, waar tienduizenden, meest vrouwen en kinderen, omkwamen. Door hun uniformen met blinkende kentekenen verloren de Britten in het begin veel officieren. De Britten wonnen uiteindelijk, maar hadden veel kwaad bloed gezet in Europa

In 1900 trok Kruger naar Europa, in een poging andere mogendheden tot interventie over te halen. 6 December arriveerde hij als gast van koningin Wilhelmina in Den Haag. Wilhelmina schreef een aanbevelingsbrief aan keizer Wilhelm van Duitsland, maar die weigerde hem te ontvangen. Vervolgens kreeg Kruger een longontsteking en verhuisde naar Hilversum, voor betere lucht. Ondertussen ging het thuis stee
ds slechter, het platbranden van boerderijen ging door, steeds meer Boeren sneuvelden en hun vrouwen en kinderen overleden aan ziekten en honger. In 1902 werd een vredesverdrag in Zuid-Afrika getekend dat het einde betekende van de Boerenrepublieken. Kruger overleed in 1904 in Zwitserland zonder nog naar Afrika teruggekeerd te zijn.