Salon van Weleer

FOTO VAN WELEER 23 april 1945: door een witte bus uit het kamp gered. Op 23 april 1945 en de dagen erna werden er ongeveer 15.000 gevangenen gered uit het concentratiekamp Neuengamme, dat ongeveer 18 kilometer ten zuidoosten van Hamburg lag. Het werd als concentratiekamp in december 1938 geopend, als leverancier van personeel voor de SS-steenfabriek. Het was geen vernietigingskamp en er was dus ook geen gaskamer, maar desondanks stierven er bijna 45.000 mensen aan voedselgebrek en epidemieën. Er hebben een aantal Nederlanders gezeten, waaronder 601 mannen uit Putten als vergelding voor een aanslag op een wagen met Duitse officieren. Ook de latere journalist W.L. Brugsma zat er en overleefde. De Duitse tandarts Frits Pfeffer, die met de familie Frank in het Achterhuis zat overleefde Neuengamme niet. Op 20 april waren al duizenden gevangenen weggevoerd en aan boord gebracht van onder andere de Cap Antona, die door de geallieerden voor een troepenschip werd aangezien en gebomba...

SPOTPRENT VAN DE WEEK Over karikaturen en satire: ofwel wat is de oorsprong van de spotprent?   “Het woord karikatuur dateert uit de periode van de Italiaanse Renaissance rond 1590 en beschrijft een type portret dat overdreven kenmerken weergeeft, meestal om een getuigenis af te leggen over de kenmerken van de geportretteerde – meestal zijn negatieve fysieke kenmerken en tekortkomingen accentuerend.” (C.C. McPhee, N.M. Orenstein, 2011) Aangenomen wordt dat het afkomstig is van de Italiaanse woorden ‘carico’ en ‘caricare’, die ‘beladen’ of ‘overdrijving’ betekenen. Die zijn op hun beurt van het Latijnse ‘carrus’ afkomstig, waar ons woord ‘kar’ ook vandaan komt. Het heeft ook een taalkundig verband met de namen van de gebroeders Agostino en Annibale Carraci uit Bologna. Zij namen geregeld een pauze van hun opdrachtwerk als portrettisten om tekeningetjes te maken van mensen met overdreven gelaatstrekken. Enerzijds als oefening en tijdverdrijf, anderzijds als een soort persoonlijk pro...

FOTO VAN WELEER  Internationale Dag voor Monumenten: werfkelders 18 April is, voluit, de Internationale Dag voor Monumenten en Archeologische Vindplaatsen. En daar zit Utrecht natuurlijk vol mee. Neem alleen al de resten van de Romeinse legerplaats die zich onder het huidige Domplein bevinden. Als grens van wat ooit het Romeinse Rijk was, had Utrecht een belangrijke rol, omdat het een doorwaadbare plaats in de rivier was, vandaar de naam: castellum Traiectum. Maar er is meer! De Utrechtse werfkelders zijn uniek in de wereld en daarom behoren zij ook tot het erkende erfgoed en zijn voorgedragen voor het UNESCO Werelderfgoed. Utrecht ontwikkelde zich vanaf het jaar 1000 steeds meer tot een bloeiende handelsplaats. Dat betekent vervoer van handelswaar. Destijds ging dat voornamelijk over het water, omdat in een boot meer spullen passen dan in een paard en wagen en een boot geen haver eet. Dus werden er grachten gegraven, allereerst de Oudegracht, de naam zegt het al. De aarde die werd...

RECEPT VAN WELEER Kokostulband Met haar handen vol spullen kwam Sophie, de 1e huishoudster van mevrouw Belle de Fleurdelis, de keuken van de villa van Weleer binnen. Daar was Louis, de Franse chef-kok van mevrouw druk in de weer om een lekker kokostulbandbeslag te maken. ‘Wat ‘eb jij daar allemaal bij je?’, vroeg hij met een lichte Franse tongval, ‘Papieren en een lap leer, naalden en draad. Wat ben jij van plan?’ Sophie moest erom grinniken. ‘Ik wil nieuwe etiketten schrijven voor de weckpotten en de kruidenpotjes, voordat alles van de moestuin komt en ik te laat ben. Maar eerst moet ik een nieuwe inktlap maken, de oude is op.’ ‘Ink-tlap? Qu’est-ce que ça?’ ‘Nee, een inktlap! Daar veeg ik mijn pen aan af als ik klaar ben met schrijven. Anders blijft de inkt eraan zitten en droogt op en dan kan ik er niet meer mee schrijven. Ik weet wel dat er pennen zijn die je kunt navullen met inkt en die je niet hoeft af te vegen, maar die hebben gouden punten en dat kan ik niet betalen. Bovendien ...

RECEPT VAN WELEER Paashaantje Zuchtend kwam Sophie, de 1e huishoudster van mevrouw Belle de Fleurdelis, de keuken van de villa van Weleer binnen gelopen. Daar was de Franse chef-kok van mevrouw, Louis, al bezig met het avondeten. Sophie keek met een wanhopige blijk naar de twee stokken die zij in haar handen hield. ‘Louis, ik moet hulp hebben! Voor het zoontje van de dokter zou ik een Palmpaasstok maken. Zijn moeder is ziek en in het ziekenhuis opgenomen en zijn vader heeft twee linkerhanden, dus toen mevrouw dat vertelde heb ik aangeboden om de stok te maken, maar nu blijkt dat ik ook twee linkerhanden heb, want ik krijg het niet voor elkaar. Kun jij mij helpen?’ Louis keek naar de stokken in de handen van de huishoudster. ‘Maar je hebt al twee stokken. Is dat niet genoeg voor een Palmpasen stok? Of hoe noem je zoiets?’ Sophie zuchtte nogmaals. ‘Nee, je begrijpt het niet! Ik moet van deze twee stokken een kruis maken en dan versieren met van alles. Maar als ik probeer ze aan elkaar ...