5 December is natuurlijk van oudsher een belangrijke datum in ons land; er zal op honderdduizenden deuren en ramen gebonkt worden, waarna als bij toverslag er een zak met cadeautjes voor de voordeur is verschenen. De echt gelukkigen krijgen zelfs bezoek van de Goedheiligman en één of meer van zijn Pietermanknechten. Maar ook voor de Verenigde Staten was 5 december een bijzondere dag in 1933, want dat was de dag dat er een einde kwam aan de Drooglegging, oftewel de ‘Volstead Act’, die de verkoop van alcoholische dranken in het hele land verbood. De instelling ervan op 27 januari 1920 kende een lange voorgeschiedenis.
Zo was de Industriële Revolutie, waarbij grote groepen Amerikanen naar de steden trokken om in de fabrieken te gaan werken, een oorzaak van toenemend alcoholgebruik. Het leven was zwaar, de betaling slecht en de armoede werd verdreven in de roes van de drank. Alcoholmisbruik onder arbeiders werd een groeiend probleem in de steden in de 19e eeuw. Maar niet alleen arbeiders dronken. In het begin van de 19e eeuw dronk de gemiddelde Amerikaan zo’n 26,5 liter pure alcohol per jaar, wat bijna vier keer zoveel is als de hedendaagse Nederlander die ongeveer 7 liter per jaar nuttigt.
Daardoor ontstonden de eerste geheelonthoudersbewegingen, vaak geschoeid op religieuze, zij het protestantse, of ideële leest, zoals de socialisten, net als bij ons, en in de Ku Klux Klan en het Leger des Heils. Maar ook de fabriekseigenaren waren voor, omdat alcoholgebruik tot veel ongelukken leidde. Net als geweld, criminaliteit en vernielzucht. Tegenstanders van drankbeperking waren vooral te vinden in de katholieke kerk, de Duits-lutherse kerk en artsen, die whisky voorschreven voor van alles en nog wat. Ook feministes en andere emancipatiebewegingen sloten zich aan na de Burgeroorlog van 1860-1864. De Eerste Wereldoorlog gaf een extra aanzet, omdat veel Amerikaanse brouwers van Duitse komaf waren en dus de vijand.
Na het verliezen van de oorlog met Japan in 1905 door een grotendeels dronken leger voerde Rusland een drankverbod in, terwijl het Verenigd Koninkrijk in 1914 het alcoholpercentage in dranken verlaagde en de openingstijden van pubs beperkte. Amerika had de tijdgeest mee en besloot in 1919 tot een nationale drooglegging. Dit leidde aanvankelijk tot een afname van de criminaliteit en een toename van de welvaart. Maar al snel bleek dat voor de rijken de regels minder golden. Zo hadden de presidenten Woodrow Wilson en Harding voor die tijd grote eigen voorraden drank aangelegd. Mensen met grond in bezit konden makkelijker illegaal drank stoken dan een arbeider in de stad. Hierdoor draaide de publieke opinie.
En natuurlijk was het een buitenkansje voor de georganiseerde misdaad, die binnen enkele jaren miljoenen verdienden aan illegale drank en het uitbaten van verborgen bars, de ‘speakeasy’. Na enkele jaren steeg het aantal moorden weer, werd er meer gegokt, groeide het drugsgebruik en waren drankhandel, diefstal en andere misdaad aan de orde van de dag. Bovendien stierven er ongeveer 10.000 Amerikanen aan giftige alcohol. Er was te weinig politie om het drankverbod te handhaven en, er was een economische crisis gaande, de belastinginkomsten werden deerlijk gemist door de overheid. Een speciale commissie concludeerde in 1931 dat de drooglegging gefaald had. Op 22 maart 1933 ondertekende de nieuwe president Franklin Roosevelt de Cullen-Harrison Act, die de verkoop van bier toestond. Dat werd de ‘National Beer Day’. Het 21e amendement maakte op 5 december 1933 een einde aan de Volstead Act, hoewel de laatste staat pas in 1966 het drankverbod op federaal niveau ophief. Het gevecht tegen de drank was een ontnuchterende strijd gebleken!
Reacties
Een reactie posten