Salon van Weleer

  Een wat vreemd woord deze keer. Een definitie van ‘zeloot’ is: ‘iemand die op onverdraagzame wijze andersdenkenden op vooral religieus gebied bestrijdt en tracht te vervolgen; fanatiekeling; dweper.’ Het woord stamt uit het Grieks; ‘zēlōtḗs’ betekende ‘fanatieke volger’ en is afgeleid van ‘zẽlos’ dat ‘geestdrift’ of ‘ijver’ betekent. In het Frans ligt dat dan weer aan de bron van ‘jaloux’, dat bij ons ‘jaloers’ werd. Zeloten waren een Joodse groepering die tegen de Romeinse overheersing van Judea streed en daarmee ook tegen Joodse adel die met hen samenwerkten. Onder de apostelen van Jezus zou er tenminste een zijn geweest: Simon de Zeloot. Wat de Romeinen onderscheidde van vele andere overheersers, is dat zij de plaatselijke gebruiken en ook de lokale goden in stand lieten. Daarmee wonnen zij veel goodwill bij de overwonnen volkeren, die, zoals bij ons de Bataven, vaak in het Romeinse leger werden opgenomen en daarmee een kleine kans maakten om het tot volwaardig Romeins burge...

  Eponiemen zijn woorden die zijn afgeleid van de namen van personen, echt bestaand of uit de mythologie. Onze taal kent er heel veel en sommige zijn heel bekend, andere zijn we van vergeten waar ze vandaan komen. Van de zeppelin weet men meestal wel dat die genoemd is naar zijn uitvinder Graf von Zeppelin, of dat de saxofoon is genoemd naar de Belgische Adolphe Sax, die zocht naar een instrument dat geschikt was om mee in een fanfareorkest te lopen. Een schuiftrombone is door zijn lengte bijvoorbeeld wat onhandig. Het woord ‘eponiem’ komt van het Griekse ‘eponomazein’, dat ‘noemen naar’ betekent. Zo is het woord ‘hooligan’ al in 1894 voor het eerst genoemd in een Britse krant in een beschrijving van een rechtszaak tegen een jeugdbende in de Londense wijk Lambeth, de ‘Hooligan Boys’. Het is een verbastering van de Ierse naam ‘Houlihan’, en werd gegeven aan een Ierse familie emigranten in Londen die een nogal onaangepaste levenswijze erop nahielden. Zij kwamen regelmatig in c...

  Menig automobilist ergert zich dagelijks aan maatregelen die genomen worden om het autogebruik tegen te gaan. Zo zijn er een aantal steden waar een verkeerscirculatieplan is ingevoerd. Groningen was daar een van de eersten mee in ons land, Hilversum volgde, net als bijvoorbeeld Houten. Ook Gouda en Rotterdam ontwikkelen een plan, om ruimte voor voetgangers en fietsers en betere bereikbaarheid, leefbaarheid, duurzaamheid en doorstroming van het verkeer te realiseren. Onze binnensteden zijn meestal gebouwd in een tijd dat het vervoer vooral met paard en wagen en handkarren gebeurde. Door het toegenomen autoverkeer slibben de binnensteden dicht en staat het verkeer lange tijd vast.  Al in de jaren ’60 werden er een aantal plannen bedacht om het verkeer te verlichten, niet alleen om meer ruimte te genereren, maar ook om het aantal verkeersongelukken en -doden te verminderen. In 1956 vielen er al 1600 doden in het verkeer, terwijl het aantal auto’s nog beperkt was. In 1972 was ...